1. Ana Sayfa
  2. Psikolojik Rahatsızlıklar

Sosyal Fobi

Sosyal Fobi
0

Yazıda Neler Var?

Bir odadasınız. Oda içerisinde arkadaşlarınız ve siz varsınız. Birden kendinize bakıp üstünüzde hiçbir giysinin olmadığını görüyorsunuz. Arkadaşlarınızın hepsi de size bakıyor. Sosyal fobi olan kişilerin toplum içerisinde karşılaştıkları durumlarda hangi duyguları hissettiklerini yukarıdaki hikaye çok iyi açıklamaktadır. Büyük bir utanç duymak, ortamdan kaçmak, ölecekmiş gibi olmak, kimseyle görüşmek istememek. Sosyal fobisi olan kişilerin sürekli başkaları tarafından yargılanma kaygısı vardır. Bunun içinde kişi kolay kolay sosyal ortamlara girmek istemez. Girse bile ortamda tamamen kendini unutturmaya çalışır. Rezil olacağını düşündüğü için susar. Bu kaygıların sürekli olması kaygı bozukluğunun bir işaretidir. Sosyal fobisi olan kişiler diğer insanlarla etkileşimde bulunmalarını gerektiren durumlardan kaçarlar. Diğer insanların kendisine karşı zayıf, kaçık, aptal gibi yargılarda bulunacaklarını düşünür. Özellikle topluluk önünde konuşma gibi bir durumla karşılaşınca ellerinin ya da seslerinin titrediğinin farkına varılması sosyal fobisi olan bireyler için korkunç bir durumdur. Düzgün biçimde konuşamıyor görünmek istememektedir. Ellerinin titrediğini görecekler diye farklı insanlar yanında yemek yemekten, yazı yazmaktan kaçınırlar.

Sosyal fobinin tipleri var mıdır?

Sosyal fobi iki şekilde ortaya çıkar. Kişinin yaşadığı sosyal fobik eğer tüm toplumsal durumları içine alıyorsa yaygın tip olarak görülür. Ancak bazı durumları içine almıyor ise yaygın olmayan tip olarak görülür.

Ne sıklıkta görülür?

Sosyal fobi hayat boyu görülme yüzdesi %2-13’tür. En çok görülen psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Türkiye’de üniversite okuyan öğrenciler arasında yapılan araştırmada öğrencilerin %24’ünde sosyal fobi olduğu ortaya çıkmıştır.

Sosyal fobi hangi yaşlarda başlar?

Sosyal fobik ergenlik döneminde gelişen bir rahatsızlıktır. Özellikle yaygın tipin çok daha erken yaşlarda görüldüğüne dair araştırmalar bulunmaktadır.

Kimlerde daha sık görülür?

Maddi durumu kötü olan, hiç evlenmemiş kişiler, işsiz ve eğitim düzeyi düşük olan kişilerde sosyal fobi rahatsızlığı daha çok görülmektedir. Kalıtımın etkisi vardır ancak kalıtımdan daha çok çocuğun yetişme tarzı, anne-babanın çocuğa model olamaması gibi durumlar daha çok etkilidir. Çocukken fazla çekingen olan kişilerde gelecekte sosyal fobi olmaları daha çok yüksektir.

Sosyal fobi mi, çekingenlik mi?

Bir grup önünde konuşmaktan çekinme sıkça görülen bir şeydir. Bu durumların çoğu hastalık düzeyinde değildir. Bir işe girişmeden önce kişinin acaba rezil olur muyum diye kendi kendine konuşması kişinin hasta olduğu anlamına gelmez. Aksine kişiyi motive eden bir durumdur. Böylece kişi yapacağı işe iyi hazırlanmasına neden olur. Sosyal fobi durumunda ise kişi yapacağı işten hem korkar hem de kaçmak ister. Aynı zamanda sosyal fobisi olan kişiler kendi yaşadıkları korkuların anlamsız, mantıksız olduğunu bilir. Ancak gerçekten korkularının bir anlamı varsa yani kişinin korkularının bir kaynağı varsa olay sosyal fobik olmaktan çıkar. Başka bir rahatsızlığa doğru kayar.

Sosyal fobinin belirtileri nelerdir?

Sosyal fobi de bedensel belirtiler, duygusal belirtiler, bilişsel belirtiler, davranışsal belirtiler vardır. Ama bu belirtilerden daha çok kişinin karşı karşıya kaldığı sosyal durumlara göre tanı konulmaktadır. Bu sosyal durumlar şunlardır.

  • Toplum içinde bir şeyler yiyememe içememe
  • Toplum içinde telefonla konuşamama
  • Topluluk önünde konuşamama
  • Kalabalık ortamlardan uzak durma
  • Umumi tuvaletleri kullanamama

Sosyal fobi nasıl tedavi edilebilir?

Sosyal fobi tedavisinde iki farklı tedavi yöntemi vardır. Biri ilaç tedavisi diğeri ise psikoterapidir. Kişinin durumuna göre ya ilaç tedavisi ya da psikoterapi uygulanmaktadır. Ancak her iki tedavi yönteminin de aynı anda uygulanması daha kalıcı bir çözüm sunar. İlaç tedavisinde serotonin için etkili olan ilaçlar kullanılır. İlaç  tedavisi 9-12 ay arası sürmektedir. İlacın etkisi ise iki-üç hafta içerisinde belli olmaktadır. Ancak ilacın etkili olup olmadığına karar vermek içinse en az 10 hafta beklenilir.

Sosyal fobide en çok uygulanan terapi yöntemi ise bilişsel-davranışçı terapidir. Terapide amaç kişinin kendi kaygılarını tanımak ve bu kaygıların yol açtığı bedensel belirtilerin farkında olmasını sağlamaktır. Kişi önce kaygıya neden olan düşünceleri tespit etmelidir. Olumsuz ve mantıksız olan düşünceler yerine daha olumlu ve mantıklı düşünceler geliştirilmelidir. Davranışsal açıdan ise rol oynama, sosyal beceri eğitimi gibi farklı uygulama yöntemleri hastaya uygulanmalıdır.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

Yazar Hakkında

Yorum Yap